Leišrétting lįna, og kannski smį žjóšarsįtt.

Efni žessara skrifa er aš setja fram safn hugmynda aš leišréttingu lįna fjölskyldna og smęrri fyrirtękja, og rįšstafanir til handa žeim einstaklingum sem ekki er hęgt aš hjįlpa. Sumar žessara hugmynda hafa ķ einhverri mynd veriš ķ umręšunni, ašrar eru afleišur eldri hugmynda og einhverjar eru nżjar. Žetta plagg er gert ķ žeirri von aš  sanngjörn umręša skapist og aš ķ framhaldinu verši gengiš ķ žaš verk aš bśa til einskonar žjóšarsįtt um pall eša gólf til žess aš standa į viš endurreisn Ķslands. Hugmyndirnar er aš parti til settar fram meš žaš aš markmiši aš leišrétta hluta žeirrar óréttlįtu eignatilfęrslu sem felst ķ tilflutningi frį žeim er bundu sitt fé ķ fasteignum til žeirra sem voru svo heppnir aš eiga bankabękur.

Einnig er žaš kristalljóst aš žetta er einungis fyrsti leggur af mörgum og aš ef žessar tillögur hljóta framgang žį žarf aš huga aš mörgum öšrum mįlum bęši til lengri og skemmri tķma.
 
Lagt er til aš sett verši lög um leišréttingu hluta žess tjóns sem varš viš hrun hins ķslenska efnahagskerfis 2008. Lišir 1 til 3 hér aš nešan taka bęši til lįna einstaklinga og fyrirtękja.

Leišrétting lįna fari žannig fram

1.    Allar verštryggšar peningaeignir - innistęšur, skuldabréf og lįnasamningar verša fęršar nišur til samręmis viš stöšu vķsitölu neysluveršs til verštryggingar ķ  janśar 2008 įsamt sambęrilegri lękkun į vöxtum óverštryggšra peningaeigna.

    a.    Reikna skal frį žeim tķma aš hįmarki 4% veršbótažįtt til samręmis viš veršbólgumarkmiš Sešlabanka Ķslands.
    b.    Reikna skal drįttarvexti į afborganir ķ vanskilum samkvęmt leišréttingu.
    c.    Umframgreišslur frį 1. janśar 2008 til dags, mišaš viš hįmark veršbótažįttar (sbr. liš a) skulu dregnar frį höfušstól lįnsins į greišsludegi.
    d.    Komist lįntaki og lįnveitandi aš samkomulagi um nżtt óverštryggt lįn samhliša vķsitöluleišréttingum verši stimpilgjöld felld nišur vegna nżs lįns.
    e.    Innleitt verši tķmabundiš bann viš sérstökum „uppgreišslugjöldum".

2.    Gengistryggš lįn skulu fęrš til upphaflegrar stöšu m.v. dóm Hęstaréttar, 16. september 2010 um ólögmęti gengistengingar.

    a.    Lįn skal bera samningsvexti frį lįntökudegi til dómsdags, frį žeim degi skulu lįn bera vexti ķ samręmi viš fyrrgreindan dóm Hęstaréttar (lęgstu vextir SĶ).
    b.    Reikna skal drįttarvexti į afborganir ķ vanskilum samkvęmt leišréttingu.
    c.    Hafi įtt sér staš umframgreišslur af lįni skal draga žęr frį höfušstól į greišsludegi.
    d.    Samhliša leišréttingum verši öllum lįnveitendum gert aš bjóša upp į endurfjįrmögnun lįna. Sś endurfjįrmögnun skal vera įn stimpil- og uppgreišslugjalda.

3.    Hafi leišrétting fariš fram į lįni skal hśn taka miš af stöšu žann 01.01 “08 į verštryggšum lįnum, en lįntökudegi vegna gengistryggšra lįna.

Lausn fyrir žį sem tillögurnar hér ofan gagnast ekki.

4.    Rįšist verši ķ eftirfarandi ašgeršir fyrir žį verst settu, ž.e. žį er ekki rśmast innan tillagna hér aš ofan.

    a.    Fólki sem žaš vill verši gert mögulegt aš „skila lyklum" aš eign sinni til lįnastofnunnar aš uppfylltum skilyršum.
    b.    Fólki verši aš uppfylltum skilyršum, gert kleift aš óska gjaldžrots meš lišsinni Umbošsmanns skuldara (US).  Žaš fari žannig fram aš žeir sem eru ķ svo erfišri stöšu aš ekki sé ķ raun hęgt aš „bjarga" žeim hafi kost į žvķ aš leita til US sem žį metur hvort ekki sé „ešlilegast" aš óska gjaldžrots fyrir hlutašeigandi. Ef hlutašeigandi er aš mati US ķ žeirri stöšu aš gjaldžrot sé eina leišin fyrir viškomandi žį taki embęttiš aš sér framkvęmt gjaldžrots įn kostnašar fyrir umsękjanda.


Skżringar/greinargerš.

Į haustdögum 2008 varš mikiš įfall ķ ķslensku efnahagslķfi og meš žvķ algjör forsendubrestur ķ fjįrmögnun ķslenskra heimila og fyrirtękja, forsendubrestur žessi lżsti sér ķ mörgu. Hann varš ķ tekjum, skuldum og śtgjöldum heimila og fyrirtękja og  fjįrmögnun allra fjįrfestinga.

Leišrétting lįna.

Einn af žeim forsendubrestum sem uršu er vegna hękkunar vķsitölu ķ kjölfar og vegna hruns ķslenska hagkerfisins. Žrįtt fyrir aš fram hafi komiš um žaš tillögur žį var ekki brugšist viš fyrirsjįanlegri hękkun lįna vegna įhrifa hruns į vķsitölu neysluveršs. Umrędd vķsitala er  lögš til grundvallar verštryggingu stórs hluta žeirra lįna sem smęrri fyrirtęki og heimili fjįrmagna sķnar langtķmafjįrfestingar meš.

Augljóst er aš einhverjir munu segja aš žetta sé ekki hęgt og vķsa ķ hinn alheilaga eignarrétt stjórnarskrįrinnar, en spyrja mį į móti hvort eignarréttur žeirra er voru einfaldlega į fjįrfestingaraldri ķ hruninu sé einskis virši. Er hvergi minnst į réttlęti ķ Stjórnarskrįnni?

Einn möguleiki, žó hann komi ekki fram ķ punktunum hér aš ofan, til leišréttingar, er aš nota skattkerfiš. Žaš er meš žvķ aš fęra fé frį žeim er fengu vaxtagreišslur meš skatttöku yfir til žeirra er fengu vaxtagjöld meš vaxtabótum. Žessi leiš hefur aš einhverju leyti veriš ķ gangi og mį benda į aš nś eru u.ž.b. 33% vaxtagreišslna heimilanna greiddar af vaxtabótum, sem er reyndar slįandi stašreynd og verulegt umhugsunarefni.

Erlend lįn

Tillögur eru hugsašar žannig aš tryggja megi aš lįnžegar gengistryggšra skuldbindinga sem dęmdar hafa veriš ólöglegar, njóti jafnręšis og žeirra réttinda sem dómar tryggja. Fella lög 151/2010 śr gildi, eša breyta žeim meš žeim hętti aš fariš sé aš neytendaréttartilskipunum ESB. Er žar įtt viš brottnįm afturvirkra breytinga į vaxtaįkvęšum įsamt žvķ aš leitaš verši įlits evrópskra yfirvalda į tślkun lagalegra vafaatriša.

Forsendubrestur.

Samkvęmt mynd 1 žį hefur samręmd vķsitala hękkaš į Ķslandi um 46% frį janśar 2008 og neysluveršsvķsitala um 36%. Į tķmabilinu hękkaši sambęrileg vķsitala ķ višmišunarlöndum um 6 til 14% og 9% ķ EES rķkjunum samantekiš.
visitala_0811_forsendubresturMynd 1

Ef žessi mynd er ekki vķsbending um algjört hrun ķ forsendum fólks og smęrri fyrirtękja žį veit ég ekki alveg hvernig hęgt er aš sżna žann forsendubrest.

Žeir er nutu.

Ekki veršur hjį žvķ komist aš fara lķtillega yfir tekjur žeirra er įttu innistęšur ķ bönkum, mynd 2. er fengin „aš lįni" śr nżlega śtkominni TĶUND. Žar sést svo ekki veršur um žaš villst aš fjįrmagnstekjur žeirra er voru įn skilyrša og fortakslaust verndašir af žįverandi stjórnvöldum meš verndun allra innistęšna fékk ekki bara innistęšurnar heldur lķka „hagnašinn" af veršbólgu og vaxtaskoti hrunsins óskiptan.
fjįrmagnstekjurMynd 2

Menn geta haft allar sżnar skošanir į žeirri ašgerš aš tryggja allar innistęšur...en žaš hlżtur aš minnsta kosti aš vera umhugsunarefni hvort ekki sé réttlįtt aš skipta vaxtatekjum žessa įgęta fólks meš žeim er töpušu umtalsveršum hluta fasteigna sinna ķ eignatilfęrslu vegna vaxtakostnašar sem beintengist žvķ hinu sama hruni og bjó til tekjurnar.

Til frekari skżringar žį er hér önnur mynd śr TĶUND sem sżnir vaxtatekjur einstaklinga af verštryggingu sem og vöxtum “07 til“10 (įlagning “08-“11), į  žvķ tķmabili voru framtaldar vaxtatekjur af innistęšum einstaklinga rétt tępir tvöhundruš milljaršar.

framteljendur_sundurlišun
 
Einnig mį benda į aš fjöldi framteljenda sem telja fram tekjur af vöxtum į verndašar innistęšur fer śr u.ž.b. 75.700 ķ rķflega 200.000 į milli įranna 2008 og 2009, sś fjölgun innistęšueigenda er aš mķnu mati forvitnileg um margar sakir.

Aš mķnu mati eru bęši sterk sanngirnis- sem og réttlętisrök sem męla meš žvķ aš tekist verši į viš žann hluta forsendubrestsins sem löggjafinn getur tekiš beint į og mišast tillaga žessi viš žaš aš deila įfallinu jafnt į milli lįntakenda og lįnveitenda varšandi verštrygginguna en gengisbundnu lįnin lśta aš fullnustu dóms hęstaréttar.

Ég tel aš leišrétting žar sem tjóni og tekjum hruns verši skipt į milli žeirra sem nutu og hinna sem guldu sé réttlįt og skynsöm leiš. Ég er viss um aš meš žesshįttar leišréttingu vęri hęgt aš nįlgast žjóšarsįtt um aš byrja uppbyggingu į žeim palli sem hugmyndirnar bśa til, žjóšarsįtt um aš horfa fram į veginn.

Nóvember 2011
Elķas Pétursson.


Skrįr tengdar žessari bloggfęrslu:

110% leišin, framhald

Um daginn skrifaši ég hér fęrslu um hina svoköllušu 110% leiš fjįrmįlafyrirtękja og stjórnvalda. Įgęt athugasemd viš žį fęrslu varš til žess aš ég fór aš skoša hugsanlega framtķš lausnaržega betur.

 

Ég biš alla sem žetta lesa aš taka vara fyrir žvķ aš ég er aš reyna aš įętla, skoša og rżna į mjög višsjįrveršum tķmum og žvķ veršur aš taka nišurstöšum meš ešlilegum fyrirvara. Sem dęmi um óvissuna žį er veršbólgusaga okkar ķslendinga vęgast sagt skrautleg eins og lesa mį t.d. hér http://silfuregils.eyjan.is/2010/09/09/hvers-eigum-vid-ad-gjalda/

 

En allt um žaš...

 

 

Kaupmįttarpęling

 

Samkvęmt tölum frį Hagstofu Ķslands žį hefur kaupmįttur męldur meš breytingu į launavķsitölu umfram breytingu į neysluveršsvķsitölu lękkaš um ca 12% mv janśar 2008 til aprķl 2011.... Ef ég skil žetta rétt žį er ķslensk žżšing į žessari setningu žannig aš kaupmįttur hefur lękkaš um 12% aš teknu tilliti til veršbólgu.

 

En žaš segir ekki alla söguna, enda borgar fólk hvorki meš vķsitölu né mešaltali.

 

Ef horft er til heildarlauna žį lķtur mįliš žannig śt aš vegna minni vinnutķma žį eru flestar stéttir ķ besta falli aš fį svipaša krónutölu ķ umslaginu og var fyrir hrun. Žetta mį sjį ķ EXCEL-skjali sem hengt er viš fęrsluna, žar kemur fram aš heildarlaun išnašarmanna hafa lękkaš um 3,55% en laun verkafólks hękkaš um 0,9%, žetta žķšir ķ raun aš vegna minni vinnu žį standa heildarlaun ķ besta falli ķ staš į mešan vķsitala neysluveršs hefur hękkaš um 41,5%, skattahękkanir duniš į og afborganir lįna hękkaš.

 

Aš žvķ gefnu aš vķsitala neysluveršs endurspegli hękkun į rekstrarkostnaši heimila žį mį fęra rök fyrir žvķ aš fólk sem rétt hefur haldiš sjó ķ upphęš greiddra heildarlauna hafi ķ raun tapaš langt ķ helmingi kaupmįttar sķns. Sérstaklega į žetta viš um fólk sem fyllir nešri helming launaskalans, žvķ žar vigta naušsynlegu śtgjöldin mest.

 

Allt žetta er aš mķnu mati naušsynlegt aš hafa ķ huga žegar horft er til žess ķ hvaša stöšu žaš fólk er sem nś er aš hefja sżna vegferš umvafiš af umręddri 110% leiš...ég allavega held aš kaupmįttur žurfi aš vaxa vel umfram 1,15% į įri til žess aš žetta fólk og ašrir žeir sem eru nįlęgt 100% vešsetningu eigi sér einhverja von um bęttan hag og bśsęld.

 

Žessi fęrsla į svo sem įgętt erindi inn ķ žessa umręšu http://www.svipan.is/?p=25002

 

 

Eignamyndunarpęling...

 

Ein af forsendum žess aš eignamyndum verši hjį fólk sem skuldar verštryggt lungaš śr sķnu ķbśšarhśsnęši er sś aš eignaverš hękki umfram veršbólgu. Nęstu įr tel ég verulega ólķklegt aš svo verši, sérstaklega hér į SV-horninu. Żmsar įstęšur mį nefna, t.d. aš grķšarlegt magn ķbśša er "į lager", veršmyndun er a.m.k. aš sumra įliti lituš af žvķ hve lķtill markašurinn er og hve stórir leikendur fjįrmįlastofnanirnar eru į honum og ekki mį gleyma aš stór hluti žjóšarinnar er rétt svo eša ekki aš nį endum saman nś um stundir og žvķ ólķklegt aš verš į fasteignum hękki vegna eftirspurnar og eša "verkefnalauss" fjįrmagns heimilanna.

 

Aš framansögšu žį tel ég enn aš 110% leišin sé ķ raun engin bjargarleiš og ķ besta falli sé hśn frestun į vanda skuldugra heimila.

žvinga

 

Og ég tel enn aš ein besta lżsingin į framtķš žess fólks sem nś skuldar megniš ķ hśsnęši sķnu sé falin ķ myndinni af manninum ķ hamsturhjólinu eša žessari sem ég fékk "lįnaša" į netinu...

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ég tek žaš skżrt fram aš ég er enginn sérfręšingur ķ ranghölum kaupmįttarpęlinga eša hagfręši, žvķ geri ég fyrirvara um villur og biš fólk aš virša viljann fyrir verkiš....


Skrįr tengdar žessari bloggfęrslu:

Er 110%-leišin einhver lausn?

Undanfariš hef ég veriš aš skoša lķtillega hvort hin svokallaša 110% leiš sé einhver alvöru leiš śt śr žeim vanda sem fjölskyldur ķ yfirvešsettum hśsum standa frammi fyrir...

Ein nįlgun viš žį skošun er aš setja ķmynduš lįn inn ķ reiknivélar į heimasķšum bankanna, ég tók mig til og prófaši žęr allar og var śtkoman mjög svipuš.

Žaš sem ég fékk śt er lķtt fżsilega framtķš "110% fólksins".

Ķ dęminu sem ég setti upp er mišaš viš fjölskyldur sem annarsvegar bśa ķ  (A) 20 millj. eign og hins vegar (B) 30 millj. eign og fara žęr bįšar ķ hina svonefndu 110% leiš meš lįni til 25 įra.

Hér aš nešan er śtkoma śr reiknivél Ķbśšalįnasjóš, hana nota ég vegna žess aš žar kom skżrasta nišurstašan meš sundurlišušum mįnašargreišslum (sem eru ķ skjali hér nešst).  

ibls_110prosent_1100424.png

 

Eins og sjį mį žį eru heildargreišslur fyrir annarsvegar lįn A 128,1 milljón og lįn B 85,4 milljónir...žaš eitt og sér ętti aš vera sjįlfstętt rannsóknarefni hįskólasamfélagsins.

Aš žvķ er kemur fram ķ śtreikningum af vef Ķbśšalįnasjóšs žį er stašan eftir tķu įr aš fjölskyldan sem tók lįn A skuldar 28,3 millj og fjölskyldan sem tók lįn B skuldar  42,8 millj sem žķšir aš eignir žęr er standa aš baki lįnum A og B žurfa aš hękka um rķflega 40% ķ verši svo fjölskyldurnar sem samžykkti umrędda lausn bankanna og stjórnvalda séu į nślli eignalega séš įriš 2021, žaš er žrįtt fyrir aš umręddar fjölskyldur hafi greitt skilmerkilega af lįnunum öll tķu įrin į undan.

Ķ dęminu hér aš ofan er mišaš er viš 5.5% mešalveršbólgu sem er 0,39% undir mešalveršbólgu frį 1981, augljóst er aš ef stjórnvöldum tekst aš halda veršbólgu lęgri žį breytist stašan...en fortķšin er žaš eina sem viš höfum til žess aš spį um framtķšina...žar tek ég lęgsta kostinn og lękka hann svolķtiš.

Mķn nišurstaša er aš 110% leišin er ķ besta falli lenging ķ hengingaról skuldsettra fjölskyldna...en ķ versta falli er um aš ręša form af hśsaleigu žar sem "leigjandinn" situr uppi meš leigugreišslur, višhald og öll gjöld af eign sem hann hefur ekkert tilkall til.

Ętli žessi mynd eigi ekki hvaš best viš til žess aš lżsa "lausninni" sem fellst ķ 110% leišinni

_human_hamster_wheel.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 


Skrįr tengdar žessari bloggfęrslu:

Um bloggiš

Hugleiðingar...

Höfundur

Elías Pétursson
Elías Pétursson
Mars 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (19.3.): 0
  • Sl. sólarhring:
  • Sl. viku:
  • Frį upphafi: 0

Annaš

  • Innlit ķ dag: 0
  • Innlit sl. viku:
  • Gestir ķ dag: 0
  • IP-tölur ķ dag: 0

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband